Việc phát hiện chính xác virus đậu mùa qua các phương pháp xét nghiệm hiện đại đóng vai trò then chốt trong kiểm soát dịch bệnh hiệu quả. Truyền thống, các kỹ thuật như PCR (phản ứng chuỗi polymerase) cho phép phát hiện nhanh và nhạy virus bằng cách nhân bản đoạn gene đặc trưng. Công nghệ xét nghiệm hiện nay còn được nâng cấp với phương pháp realtime PCR giúp phân tích chỉ số virus và đánh giá giai đoạn bệnh. Ngoài ra, kỹ thuật ELISA cũng giúp phát hiện nhanh kháng thể kháng virus trong máu người bệnh, hỗ trợ đánh giá khả năng miễn dịch và tình trạng nhiễm bệnh. Các kỹ thuật xét nghiệm tiên tiến này giúp nhân viên y tế xác định chính xác, phân biệt với các bệnh lý có triệu chứng tương tự nhằm đưa ra phương án điều trị hợp lý. Đầu tư cập nhật các thiết bị và đào tạo chuyên môn cho cán bộ y tế là điều cần thiết để nâng cao năng lực chẩn đoán và phòng chống đậu mùa trong bối cảnh dịch bệnh toàn cầu phức tạp. Bệnh đậu mùa , một bệnh truyền nhiễm cực kỳ dễ lây, được gây ra bởi virus đậu mùa thuộc nhóm orthopoxvirus. Đây là một trong những căn bệnh tàn khốc nhất mà nhân loại biết đến, gây ra hàng triệu ca tử vong và đã tồn tại ít nhất 3000 năm. Mặc dù đậu mùa đã được loại trừ toàn cầu từ những năm 1980 nhờ chương trình tiêm chủng đại trà, nhưng nguy cơ bùng phát ở một số khu vực vẫn cần được giám sát chặt chẽ. Ở Việt Nam, đã lâu không ghi nhận các ca mắc bệnh đậu mùa, tuy nhiên các ca bệnh tương tự do virus Orthopoxvirus khác đôi khi xuất hiện và gây nhầm lẫn. Bộ Y tế đã lên kế hoạch giám sát y tế nhằm phát hiện sớm các ca nghi ngờ từ đó có biện pháp cách ly và xử lý kịp thời. Những yếu tố như thay đổi khí hậu, biến đổi môi trường và biến chủng virus có thể làm tăng nguy cơ tái xuất hiện bệnh nếu không được kiểm soát tốt. Các tổ chức y tế trong nước và quốc tế phối hợp chặt chẽ để đào tạo nhân viên y tế, nâng cao khả năng nhận diện và phản ứng nhanh chóng với các trường hợp bệnh liên quan. Sự cảnh giác và chuẩn bị kỹ càng là yếu tố quan trọng giúp Việt Nam giữ vững được thành quả kiểm soát bệnh đậu mùa, bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Đậu mùa là một bệnh truyền nhiễm gây ra bởi hai biến thể virus, Variola major và Variola minor. [7] . Đậu mùa có tên gọi tiếng Latinh là variola hay variola vera, trong đó từ varius có nguồn gốc nghĩa là "có nốt", hoặc varus, nghĩa là "mụn nhọt".
