Chuyển giới: Văn hóa và pháp lý ảnh hưởng thế nào đến quyền lợi người chuyển giới tại Việt Nam hiện nay

Ở Việt Nam, quyền lợi của người chuyển giới đang dần được quan tâm hơn trong một bối cảnh văn hóa truyền thống còn nhiều định kiến và pháp lý chưa hoàn thiện. Về khía cạnh văn hóa, xã hội Việt Nam vẫn tồn tại nhiều quan điểm rập khuôn về giới tính làm cho người chuyển giới thường đối mặt với sự kỳ thị, phân biệt đối xử trong gia đình, nơi làm việc và cộng đồng. Điều này ảnh hưởng tới nhiều mặt như tiếp cận dịch vụ y tế, giáo dục, thậm chí là việc xin giấy tờ tùy thân phù hợp với giới tính mới. Pháp luật Việt Nam hiện tại vẫn trong quá trình hoàn thiện chính sách về chuyển giới. Năm 2015, Bộ Y tế Việt Nam ra Thông tư hướng dẫn quy trình chuyển đổi giới tính về mặt y tế, mở ra cơ sở pháp lý đầu tiên cho người chuyển giới được phẫu thuật chuyển giới hợp pháp. Tuy nhiên, khía cạnh hoàn thiện giấy tờ tùy thân cho người chuyển giới vẫn còn nhiều hạn chế và chưa phổ biến trên diện rộng. Vì thế, người chuyển giới cần nắm rõ quyền lợi và thủ tục pháp lý để bảo vệ bản thân. Các tổ chức xã hội dân sự cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ nâng cao nhận thức và bảo vệ quyền của cộng đồng chuyển giới trong bối cảnh văn hóa còn nhiều thách thức và pháp luật chưa đồng bộ. Khi người muốn chuyển đổi giới tính đã đưa ra quyết định sau cùng, các cuộc phẫu thuật chuyển giới sẽ được thực hiện để tái tạo bộ phận sinh dục của một người với bộ phận sinh dục của người khác giới. Truyền thông và mạng xã hội đang ngày càng có sức ảnh hưởng sâu rộng đến nhận thức và cách nhìn của xã hội về người chuyển giới tại Việt Nam. Khác với trước đây, thông tin chính thống về chuyển giới hiện nay được phổ biến rộng rãi qua các kênh truyền thông, phim ảnh, bài viết và các mạng xã hội như Facebook, TikTok, YouTube. Các câu chuyện cá nhân, trải nghiệm thực tế được chia sẻ giúp công chúng có cái nhìn chân thực và gần gũi hơn với cộng đồng chuyển giới. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có nhiều thông tin sai lệch hoặc định kiến được lan truyền, gây ra sự hiểu lầm và phân biệt. Người dùng mạng xã hội, đặc biệt là giới trẻ, trở thành đối tượng tiếp nhận nhiều thông tin đa chiều, do đó yêu cầu phải có tư duy phản biện và lựa chọn nguồn tin chính xác. Việc truyền thông tích cực dựa trên các nghiên cứu và câu chuyện uy tín góp phần giảm thiểu định kiến và thúc đẩy sự đồng cảm, tạo ra môi trường xã hội cởi mở về chuyển giới. Sự kết nối qua mạng xã hội cũng giúp người chuyển giới tìm kiếm sự hỗ trợ và cộng đồng dễ dàng hơn, mở rộng các cơ hội giao lưu và phát triển bản thân. Người chuyển giới (transgender) là thuật ngữ dùng để chỉ chung những người có bản dạng giới khác với giới tính sinh học được chỉ định khi sinh ra, bao gồm những người chuyển giới nhị nguyên (nam chuyển thành nữ và nữ chuyển thành nam) và những người phi nhị nguyên (song tính luyến ái).