Khối lượng phân tử trực tiếp ảnh hưởng đến các tính chất vật lý như điểm sôi, điểm nóng chảy, độ tan và áp suất hơi của chất. Những phân tử có khối lượng lớn thường có điểm sôi và nóng chảy cao hơn do lực tương tác phân tử mạnh hơn. Ví dụ, các hydrocarbon mạch dài có khối lượng phân tử lớn hơn so với các đồng phân mạch ngắn, chính vì vậy chúng có nhiệt độ sôi cao hơn. Đặc biệt, trong các polymer, khối lượng phân tử càng lớn thì tính bền nhiệt và độ dai cơ học càng cao, điều này có ý nghĩa lớn trong ứng dụng vật liệu. Trong nghiên cứu hóa học, việc lựa chọn nguyên liệu dựa trên khối lượng phân tử giúp tối ưu hóa tính chất sản phẩm cuối. Do đó, việc kiểm soát và đo đạc chính xác khối lượng phân tử trở thành yếu tố cần thiết để điều chỉnh các tính chất vật lý phù hợp với nhu cầu sử dụng. Khối lượng phân tử (còn được gọi là trọng lượng phân tử , trọng lượng nguyên tử của một phân tử, khối lượng công thức, và trọng lượng công thức) chỉ đến khối lượng nguyên tử tổng hợp (còn được gọi là khối lượng nguyên tử chuẩn) của các nguyên tử tạo thành một phân tử. Phòng thí nghiệm hiện đại áp dụng nhiều phương pháp tinh vi để xác định khối lượng phân tử, trong đó phổ khối là kỹ thuật tiêu biểu nhất. Phổ khối có thể phân tích khối lượng của phân tử bằng cách ion hóa mẫu và đo khối lượng ion trong trường điện từ. Ngoài ra, phương pháp sắc ký kết hợp phổ khối giúp phân biệt các hợp chất phức tạp trong hỗn hợp nhờ vào dữ liệu khối lượng phân tử. Một số kỹ thuật khác như quang phổ hấp thụ hồng ngoại hoặc phổ cộng hưởng từ hạt nhân (NMR) cũng hỗ trợ trong việc suy đoán cấu trúc và khối lượng phân tử. Các thiết bị phân tích này được trang bị tại các trung tâm nghiên cứu và doanh nghiệp sản xuất hóa chất Việt Nam để nâng cao độ chính xác và hiệu quả phân tích. Việc lựa chọn phương pháp phụ thuộc vào tính chất mẫu vật, độ phức tạp của phân tử và mục đích nghiên cứu cụ thể. Khối lượng phân tử là tổng khối lượng của các nguyên tử trong một phân tử, được đo bằng amu hoặc Dalton . Để tính khối lượng phân tử của một chất, cộng khối lượng của từng nguyên tử trong phân tử đó.
