Trong các vụ án hình sự, lý chính thắng thường được hiểu là cơ sở pháp lý rõ ràng, khiến tòa án quyết định bên có quyền lợi hợp pháp thuộc về ai và bên nào không đủ căn cứ để bảo vệ quyền lợi. Việc xác định lý chính thắng trong hình sự cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về chứng cứ, bao gồm chứng cứ vật chất, chứng cứ nhân chứng, lời khai và các bằng chứng pháp y kết hợp với các điều khoản trong luật hình sự. Một điểm quan trọng là lý chính thắng phải dựa trên sự thật khách quan, không được thiên vị hoặc suy đoán, tránh gây oan sai, bảo đảm quyền lợi cơ bản của bị cáo cũng như quyền lợi của bị hại và xã hội. Các chuyên gia trong lĩnh vực hình sự nhấn mạnh rằng, người tiến hành tố tụng cần có kinh nghiệm xử lý và nhận định lý chính thắng một cách khoa học để đảm bảo kết quả xử lý chính xác, tránh gây mâu thuẫn pháp lý hoặc dẫn đến việc khiếu kiện kéo dài. Từ đó, lý chính thắng góp phần quan trọng trong việc giữ vững trật tự xã hội và khẳng định sự nghiêm minh của pháp luật Việt Nam. Lý Bài từ dự án mở Từ điển Việt - Việt. Danh từ xem lí Lấy từ « http://tratu.soha.vn/dict/vn_vn/L%C3%BD » Việc xác định lý chính thắng mặc dù là bước quan trọng nhưng trong thực tế vẫn còn những thách thức nhất định, ảnh hưởng đến tính chính xác của phán quyết tòa án. Một số vụ án gặp khó khăn trong việc thu thập chứng cứ đầy đủ, minh bạch do giới hạn về kỹ năng, kinh nghiệm hoặc nguồn lực của các bên liên quan. Thêm vào đó, quy trình xét xử và sự phối hợp giữa các cơ quan tiến hành tố tụng đôi khi chưa đạt hiệu quả mong muốn, gây ra việc thiếu hụt bằng chứng hoặc hiểu nhầm về lý chính thắng. Để khắc phục điều này, các chuyên gia pháp lý đề xuất cần thường xuyên cập nhật quy trình xét xử, nâng cao năng lực đào tạo cán bộ pháp luật, cũng như phát triển hệ thống hồ sơ, chứng cứ điện tử nhằm tăng tính minh bạch và khách quan. Đồng thời, việc áp dụng các công nghệ mới hỗ trợ phân tích và đánh giá bằng chứng cũng được xem xét như một bước tiến trong việc xây dựng lý chính thắng chính xác, kịp thời. Nhờ đó, quá trình giải quyết tranh chấp được nhanh chóng hơn và đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên tham gia. Bài viết sau tập trung vào bối cảnh ra đời của nhà Lý cùng những nét chính về ba vị vua đầu triều: Lý Thái Tổ, Lý Thái Tông và Lý Thánh Tông.
