Danh hiệu nghệ sĩ ưu tú không đơn giản là phần thưởng mà còn là sự khắt khe trong việc xét duyệt dựa trên nhiều tiêu chuẩn chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp. Các nghệ sĩ được đề cử phải có sự nghiệp nghệ thuật ổn định và nổi bật, thường xuyên biểu diễn hoặc sáng tạo các tác phẩm có giá trị, qua đó đóng góp và truyền cảm hứng cho cộng đồng. Bên cạnh đó, họ còn phải duy trì hình ảnh tích cực trong xã hội, thể hiện sự tận tâm, chuyên nghiệp và luôn học hỏi nâng cao kỹ năng. Hội đồng xét duyệt danh hiệu nghệ sĩ ưu tú thường gồm các chuyên gia nghệ thuật có uy tín trong ngành, họ đánh giá tỉ mỉ hồ sơ, thành tích và tham khảo ý kiến khán giả, đồng nghiệp. Quá trình này kéo dài trong thời gian nhất định để đảm bảo sự công bằng và khách quan. Sự công nhận của Nhà nước dành cho nghệ sĩ ưu tú chính là sự ghi nhận toàn diện về năng lực chuyên môn, tinh thần cống hiến và sự ảnh hưởng của cá nhân đối với đời sống nghệ thuật nước nhà. " Nghệ sĩ nhân dân", “ Nghệ sĩ ưu tú ” phải có phẩm chất đạo đức tốt, gương mẫu trong cuộc sống, tận tụy với nghề. Trong đó, Nghị định số 61/2024/NĐ-CP quy định rõ về tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu " Nghệ sĩ nhân dân", " Nghệ sĩ ưu tú ". Tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu " Nghệ sĩ nhân dân" Theo quy định, Danh ... Để phát huy hiệu quả danh hiệu nghệ sĩ ưu tú, người nghệ sĩ cần không ngừng cập nhật kỹ thuật biểu diễn cũng như nghiên cứu sáng tạo nội dung phù hợp với xu hướng mới mà vẫn giữ gìn giá trị truyền thống. Họ cần tham gia nhiệt tình các hoạt động giao lưu văn hóa, các chương trình nghệ thuật đa dạng nhằm lan tỏa ảnh hưởng tích cực đến đối tượng khán giả trẻ và nhân rộng tác động cho cộng đồng rộng lớn. Nghệ sĩ ưu tú cần xây dựng sự chủ động học hỏi, đồng thời truyền đạt kinh nghiệm nghề nghiệp qua các lớp giảng dạy, hội thảo chuyên môn để nâng cao chất lượng chung của nền nghệ thuật. Bên cạnh đó, họ phải duy trì lối sống lành mạnh, tôn trọng đạo đức nghề, góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành nghệ thuật biểu diễn. Qua tất cả những nỗ lực đó, danh hiệu nghệ sĩ ưu tú không chỉ là chứng nhận quá khứ mà còn là động lực, khát vọng tiếp tục tạo ra giá trị mới cho nghệ thuật Việt Nam hôm nay và mai sau. Luật Thi đua, khen thưởng số 06/2022/QH15 ngày 15/6/2022 của Quốc hội đã bổ sung đối tượng được xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân, Nghệ sĩ ưu tú .
