Phép đối là một kỹ thuật tu từ được sử dụng rộng rãi trong văn học cổ điển Việt Nam, đặc biệt trong ca dao, tục ngữ và thơ chữ nôm. Phép đối tạo nên sự cân bằng và hài hòa trong cấu trúc câu, giúp nhấn mạnh ý nghĩa và tăng tính biểu cảm cho tác phẩm. Trong quá trình sáng tác, nhiều nghệ nhân dân gian đã áp dụng phép đối nhằm tạo sự đối xứng về ý nghĩa, thanh điệu, và cấu trúc từ ngữ. Cách sử dụng phép đối không chỉ thể hiện sự khéo léo trong ngôn ngữ mà còn phản ánh truyền thống thẩm mỹ độc đáo của người Việt. Ví dụ, trong câu ca dao “Trâu ơi ta bảo trâu này / Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta”, sự đối lập và tương phản giữa các thành phần câu chính là điểm nổi bật của phép đối, làm tăng ý nghĩa về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên. Đồng thời, phép đối còn được xem như một phần quan trọng để ghi nhớ bài học, truyền tải kinh nghiệm sống qua nhiều thế hệ. Do vậy, sự am hiểu và vận dụng phép đối có thể giúp người viết mở rộng khả năng sáng tạo và nâng cao giá trị thẩm mỹ của ngôn ngữ trong văn học truyền thống. BIỆN PHÁP TU TỪ ĐỐI - Đối là biện pháp tu từ, theo đó người viết (người nói) xếp đặt những từ ngữ hoặc câu có đặc điểm ngữ âm, ngữ nghĩa, ngữ pháp tương tự hoặc tương phản nhau ở những vị trí đối xứng trong câu hoặc trong văn bản để gợi ra một nội dung hoàn chỉnh, làm nổi bật một ý nghĩa ... Trong giao tiếp thường nhật của người Việt, phép đối không chỉ là một hình thức ngôn ngữ mang tính thẩm mỹ mà còn là phương tiện giúp tăng cường sự thuyết phục và gây ấn tượng với người nghe. Các câu nói chứa phép đối dễ nhớ, dễ ghi sâu vào tâm trí, đồng thời thể hiện sự tinh tế và chuẩn mực trong cách sử dụng tiếng Việt. Người Việt thường sử dụng phép đối trong các câu chúc, câu nói đùa, hay những câu giao tiếp mang tính lễ nghi để tăng phần trang trọng, lịch sự. Ngoài ra, phép đối cũng giúp người nói truyền đạt ý kiến hoặc quan điểm một cách cô đọng, rõ ràng và có chiều sâu hơn. Việc vận dụng phép đối trong ngôn ngữ giao tiếp góp phần làm phong phú vốn từ vựng và làm cho lời nói thêm phần mềm mại, dễ nghe và thu hút. Do đó, phép đối không chỉ tồn tại trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật mà đã trở thành một phần thiết yếu trong đời sống giao tiếp hàng ngày của người Việt Nam. Phép đối và tác dụng của phép đối trong một số câu thơ trang 23 VTH Ngữ Văn 9 Tập 1 - Tuyển chọn giải Vở thực hành Ngữ Văn 9 Kết nối tri thức Tập 1, Tập 2 hay nhất, ngắn gọn giúp bạn làm bài tập trong VTH Văn 9.
